Kan verbinding met de ander ons redden?

— hoe ik, op zoek naar een spirituele doorbraak, in een soort onbeholpen dans klunzig heen en weer bonsde met Alec Soth.

In 2016 kreeg de Magnum-fotograaf Alec Soth een spirituele doorbraak toen hij op een bankje in Helsinki zat. Die doorbraak leidde tot zijn bekende fotoreeks I Know How Furiously Your Heart Is Beating (2019), het eerste project dat Soth maakte na zijn zeer succesvolle reeks Songbook uit 2015, over de verschillende alledaagse manieren waarop Amerikanen ernaar verlangen dichter bij elkaar te komen: met dans, parken, folklore, het geloof, werk, shoppen en schoonheidswedstrijden.

Museum Helmond heeft twee werken uit I Know How Furiously Your Heart Is Beating in het bezit: het portret van choreograaf Anna Halprin (1920 – 2021) en dat van Olga in Berlijn. Beide beelden gaan ook over dichter bij elkaar komen, maar op een voelbaar andere manier. Ze gaan over de verbinding tussen de fotograaf en de geportretteerde, en tussen de foto en de kijker. Het fascinerende is dus dat die verbinding voortkwam uit een soort mystiek moment dat Soth had op een bankje aan het water, in 2016.

De verbinding die voortkomt uit zo’n ervaring vind ik als schrijver machtig interessant. Ik merk aan mezelf en in mijn omgeving een grote vermoeidheid rondom het maken van nieuw werk. Het voelt achteloos, alsof iedereen maar doorploegt op dezelfde weg zonder vooruit te komen. Doorwerken, iets online posten, terwijl niemand er echt op vooruit gaat, terwijl Gaza honger lijdt en de wereld in brand staat.

Een spirituele doorbraak: hopen we daar niet allemaal op? Ik denk dat het voor heel veel mensen goed zou zijn om te horen hoe uit verbinding inspiratie kan ontstaan, hoe uit een gevoel van verbondenheid nieuw werk, nieuwe kunst en op een bepaalde manier: een nieuwe manier van leven kan voortkomen.

Ik hoopte dat Soth daar meer over zou vertellen, en pushte hem in het gesprek die kant op, wat enigszins brutaal aanvoelde gezien Soths statuur als kunstenaar en fotograaf. Ik bedoel: de man maakt sinds de publicatie van Sleeping by The Mississippi in 2004 veelgeprezen werken, hij richtte met Little Brown Mushroom zijn eigen uitgeverij op en ik heb met makker Boudewijn Bollmann vaak naar zijn foto’s zitten kijken. Mijn pogingen wijsheid uit hem te persen bleek een klein beetje wrijving op te leveren, maar die wrijving was al met al erg leerzaam. Het gesprek ging ongeveer zo:

Tony Silver, Style Wars, New York, 1983

Museum Helmond heeft twee werken uit I Know How Furiously Your Heart Is Beating in het bezit: het portret van choreograaf Anna Halprin (1920 – 2021) en dat van Olga in Berlijn. Beide beelden gaan ook over dichter bij elkaar komen, maar op een voelbaar andere manier. Ze gaan over de verbinding tussen de fotograaf en de geportretteerde, en tussen de foto en de kijker. Het fascinerende is dus dat die verbinding voortkwam uit een soort mystiek moment dat Soth had op een bankje aan het water, in 2016.

De verbinding die voortkomt uit zo’n ervaring vind ik als schrijver machtig interessant. Ik merk aan mezelf en in mijn omgeving een grote vermoeidheid rondom het maken van nieuw werk. Het voelt achteloos, alsof iedereen maar doorploegt op dezelfde weg zonder vooruit te komen. Doorwerken, iets online posten, terwijl niemand er echt op vooruit gaat, terwijl Gaza honger lijdt en de wereld in brand staat.

Een spirituele doorbraak: hopen we daar niet allemaal op? Ik denk dat het voor heel veel mensen goed zou zijn om te horen hoe uit verbinding inspiratie kan ontstaan, hoe uit een gevoel van verbondenheid nieuw werk, nieuwe kunst en op een bepaalde manier: een nieuwe manier van leven kan voortkomen.

Ik hoopte dat Soth daar meer over zou vertellen, en pushte hem in het gesprek die kant op, wat enigszins brutaal aanvoelde gezien Soths statuur als kunstenaar en fotograaf. Ik bedoel: de man maakt sinds de publicatie van Sleeping by The Mississippi in 2004 veelgeprezen werken, hij richtte met Little Brown Mushroom zijn eigen uitgeverij op en ik heb met makker Boudewijn Bollmann vaak naar zijn foto’s zitten kijken. Mijn pogingen wijsheid uit hem te persen bleek een klein beetje wrijving op te leveren, maar die wrijving was al met al erg leerzaam. Het gesprek ging ongeveer zo:

asdasd

Alec Soth, “Anna Halprin. Berlin,” 2018. Alec Soth. Courtesy of Sean Kelly, New York

Alec Soth, “Anna Halprin. Berlin,” 2018. Alec Soth. Courtesy of Sean Kelly, New York

Alec Soth, “Anna Halprin. Berlin,” 2018. Alec Soth. Courtesy of Sean Kelly, New York

Alec Soth, “Anna Halprin. Berlin,” 2018. Alec Soth. Courtesy of Sean Kelly, New York

De Oorsprong

Maar we gaan eerst nog wat verder terug in de tijd. Toen graffiti ontstond. Eind jaren zestig, begin jaren zeventig. New York en Philadelphia. De spuitbus en de viltstift maken hun opmars. Jonge kids, vaak uit buurten waar weinig toekomstperspectief was, schrijven hun naam.

Eerst klein, dan groter. Eerst op muren, daarna op metro’s die dwars door de stad rijden. Beweegreden: ik besta. Van snelle tags naar grote, kleurrijke wholecars 1 die als rijdende billboards hun naam verspreiden.

Maar we gaan eerst nog wat verder terug in de tijd. Toen graffiti ontstond. Eind jaren zestig, begin jaren zeventig. New York en Philadelphia. De spuitbus en de viltstift maken hun opmars. Jonge kids, vaak uit buurten waar weinig toekomstperspectief was, schrijven hun naam.

De wip werd een soort metafoor voor het maken van portretten, omdat op de wip zitten draait om een uitwisseling van energie, en zo zie ik portretteren ook.

Het voelde slim en een beetje ironisch om mijn tag de letterlijke beschrijving van de activiteit te maken

Barret Zin Gross (aka Vandal)

De manier waarop de zon op het water reflecteerde zorgde voor een doorbraak.

Er was iets vreemds aan omringd te zijn door licht.

Ik hoopte dat Soth daar meer over zou vertellen, en pushte hem in het gesprek die kant op, wat enigszins brutaal aanvoelde gezien Soths statuur als kunstenaar en fotograaf. Ik bedoel: de man maakt sinds de publicatie van Sleeping by The Mississippi 2 in 2004 veelgeprezen werken, hij richtte met Little Brown Mushroom zijn eigen uitgeverij op en ik heb met makker Boudewijn Bollmann vaak naar zijn foto’s zitten kijken. Mijn pogingen wijsheid uit hem te persen bleek een klein beetje wrijving op te leveren, maar die wrijving was al met al erg leerzaam. Het gesprek ging ongeveer zo:

Goedemorgen, dank voor je tijd. Ik zou het in brede zin willen hebben over veerkracht en verbinding, omdat ik denk dat veel mensen daar wat van kunnen gebruiken.

Grappig dat je het zegt, want veerkracht is iets waar ik zelf ook veel mee bezig ben. Iedere dag wordt je om je oren geslagen met slecht nieuws, de politieke situatie in de VS is afschuwelijk met onze president, we zitten de hele tijd op onze telefoons en er hangt kwaads boven ons als een donderwolk én ik worstel met mijn eigen werk op dit moment. Toch weet ik dat ik eerder in zulke situaties heb gezeten, dus ik geloof wel dat ik er weer bovenop kom.

Misschien kunnen we dan nog eens terugkeren naar gelukkiger tijden, naar een zeker bankje in Helsinki in 2016 waarover je al vaak hebt verteld in interviews, een bankje waar je een zekere spirituele doorbraak hebt doorgemaakt.

Je wil niet geloven hoe vaak ik dezer dagen aan die plek denk.

Is ‘t waar?

Ja, echt! Het is een lange tijd hartstikke grijs geweest hier in Minnesota, maar vanochtend scheen de zon en terwijl ik net mijn ochtendmeditatie deed in die zon dacht ik na over dat moment op het bankje. Net als vanochtend was er iets met het licht toen, in Helsinki.

Ik mediteerde – zoals altijd een persoonlijk gebrouwen allegaartje van transcendente meditatie en Vipassana-meditatie – en de manier waarop de zon op het water reflecteerde zorgde voor een doorbraak. Er was iets vreemds aan omringd te zijn door licht, het is iets wat niet per se een woordelijke ervaring is, maar wel iets waardoor ik daadwerkelijk kon voelen hoe alles één is, en hoe ik daarom verbonden ben met alles. Ik heb daarna ook een tijdlang geprobeerd dat gevoel terug te halen, en dat is dan weer een heel slecht idee.

Blij om van dienst te zijn! Kan je iets meer over je jeugd vertellen?

Ik groeide op in een buiten-buitenwijk van Minneapolis, echt een stuk stad dat het midden houdt tussen suburb en platteland. Om bij een groep kinderen te komen waar ik nog een klein beetje aansluiting mee had, moest ik al naar de suburbs van Minneapolis zelf afreizen, en dat bracht gewoon flinke moeilijkheden voor mij met zich mee. Ik stond toen eigenlijk al buiten die groep, en toen ik naar de universiteit ging was dat eigenlijk nog steeds het geval. Dat was een soort ramp van sociale uitsluiting.

Waarom?

Ja, als ik dat bespreek wordt het écht therapie en daar willen we waarschijnlijk niet naar toe.

Ik probeer heel precies te begrijpen hoe je je anders verbonden voelde na dat moment in Helsinki, op het bankje.

Het mediteren framede ik niet als ‘ik moet mij met andere mensen verbinden’ maar als ‘alles is verbonden’. De manier waarop het licht op het water sloeg en dan mijn ogen binnendrong, dat was het soort verbinding dat ik in die periode daarna interessant vond. Ik wil niet te zweverig klinken, maar er was en is zo’n gevoel, waarbij het bijna niet uitmaakt of je een connectie hebt met een plant of persoon, en ik heb dat gevoeld, en dat is de connectie waarover ik het heb. Dat gevoel van connectie veranderde ook een tijdlang mijn leven en werk.

Na het moment op dat bankje in Helsinki wist ik dat er iets moest veranderen. Ik heb toen een in een oude schuur bij mij in de buurt, zonder elektriciteit of lopend water, tijdelijke sculpturen gemaakt en zitten spelen met licht. En toen ik dat een poosje had gedaan bracht ik daar mensen heen om gewoon één op één tijd met ze door te brengen. Zonder al te veel woorden uit te wisselen, maar om gewoon in een ruimte met iemand anders te zijn en onze energievelden te voelen. Met één iemand maakte ik een wip, zo’n speeltoestel, weetjewel? Die wip interesseerde me mateloos. De wip werd een soort metafoor voor het maken van portretten, omdat op de wip zitten draait om een uitwisseling van energie, en zo zie ik portretteren ook.

Voorheen zag ik fotografie in termen van hoe ik verwijderd was van mensen, erna zag ik het als een uitwisseling van energie. Een werk als Broken Manual staat bijvoorbeeld compleet in het teken van mijn verwijdering van anderen, maar bij I Know How Furiously Your Heart Is Beating is dat dus helemaal anders.

Blij om van dienst te zijn! Kan je iets meer over je jeugd vertellen?

Ik groeide op in een buiten-buitenwijk van Minneapolis, echt een stuk stad dat het midden houdt tussen suburb en platteland. Om bij een groep kinderen te komen waar ik nog een klein beetje aansluiting mee had, moest ik al naar de suburbs van Minneapolis zelf afreizen, en dat bracht gewoon flinke moeilijkheden voor mij met zich mee. Ik stond toen eigenlijk al buiten die groep, en toen ik naar de universiteit ging was dat eigenlijk nog steeds het geval. Dat was een soort ramp van sociale uitsluiting.

Waarom?

Ja, als ik dat bespreek wordt het écht therapie en daar willen we waarschijnlijk niet naar toe.

Ik probeer heel precies te begrijpen hoe je je anders verbonden voelde na dat moment in Helsinki, op het bankje.

Het mediteren framede ik niet als ‘ik moet mij met andere mensen verbinden’ maar als ‘alles is verbonden’. De manier waarop het licht op het water sloeg en dan mijn ogen binnendrong, dat was het soort verbinding dat ik in die periode daarna interessant vond. Ik wil niet te zweverig klinken, maar er was en is zo’n gevoel, waarbij het bijna niet uitmaakt of je een connectie hebt met een plant of persoon, en ik heb dat gevoeld, en dat is de connectie waarover ik het heb. Dat gevoel van connectie veranderde ook een tijdlang mijn leven en werk.

Na het moment op dat bankje in Helsinki wist ik dat er iets moest veranderen. Ik heb toen een in een oude schuur bij mij in de buurt, zonder elektriciteit of lopend water, tijdelijke sculpturen gemaakt en zitten spelen met licht. En toen ik dat een poosje had gedaan bracht ik daar mensen heen om gewoon één op één tijd met ze door te brengen. Zonder al te veel woorden uit te wisselen, maar om gewoon in een ruimte met iemand anders te zijn en onze energievelden te voelen. Met één iemand maakte ik een wip, zo’n speeltoestel, weetjewel? Die wip interesseerde me mateloos. De wip werd een soort metafoor voor het maken van portretten, omdat op de wip zitten draait om een uitwisseling van energie, en zo zie ik portretteren ook.

Voorheen zag ik fotografie in termen van hoe ik verwijderd was van mensen, erna zag ik het als een uitwisseling van energie. Een werk als Broken Manual staat bijvoorbeeld compleet in het teken van mijn verwijdering van anderen, maar bij I Know How Furiously Your Heart Is Beating is dat dus helemaal anders.

Blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen rondom het museum en meld je aan voor de nieuwsbrief.

00:00

Bewaard voor later

5
Artikelen
1
dsdasd
Artikelen
1
dsdasd
Artikelen
1
dsdasd